Dostęp do czystej wody jest prawem człowieka. Czy wiesz, w jaki sposób możesz ocenić, czy woda, którą pijesz, faktycznie jest dobrej jakości? Istnieje kilka sposobów na sprawdzenie tego we własnym zakresie.
Jakość wody przeznaczonej do picia jest w Polsce regulowana przez Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 20 kwietnia 2010 r. Według tego dokumentu „woda jest bezpieczna dla zdrowia ludzkiego, jeżeli jest wolna od mikroorganizmów chorobotwórczych i pasożytów w liczbie stanowiącej potencjalne zagrożenie dla zdrowia ludzkiego, wszelkich substancji stanowiących zagrożenie dla zdrowia ludzkiego oraz nie ma agresywnych właściwości korozyjnych”. To właśnie z tej ustawy możemy się dowiedzieć, na podstawie jakich cech i wskaźników (fizycznych, chemicznych i organoleptycznych) określa się przydatność wody do spożycia. Wskaźników jest wiele*, jednak w tym artykule skupię się jedynie na tych, które można sprawdzić bez wychodzenia z domu i specjalistycznego sprzętu laboratoryjnego. Są to tak zwane wskaźniki organoleptyczne, czyli możliwe do oceny przy pomocy ludzkich zmysłów. Do cech organoleptycznych wody zaliczamy barwę, mętność, zapach i smak. Zgodnie z ustawą wskaźniki są w normie, gdy są „akceptowalne przez konsumentów i bez nieprawidłowych zmian”. A oto jakie nieprawidłowe zmiany możemy zauważyć w wodzie:
Barwa
Woda wysokiej jakości powinna być bezbarwna. Zmianę koloru wody mogą powodować substancje organiczne jak na przykład żywe organizmy planktonowe (kolor zielony), humus lub martwe szczątki roślinne (barwa żółta, pomarańczowa, brunatna, rdzawa, brązowa, czasami czarna). Także nadmiar żelaza lub manganu może zabarwić wodę na żółto lub brązowo, z kolei obecność siarki powoduje barwę niebieską, a siarkowodoru – szmaragdową.
Mętność
Woda do picia powinna być przejrzysta. Mętna staje się wtedy, gdy znajdują się w niej stałe cząsteczki trudno rozpuszczalnych w wodzie substancji organicznych lub nieorganicznych. Mogą to być na przykład drobinki iłu i gliny, plankton albo wytrącone związki metali. Woda wodociągowa może być początkowo mętna, ale po chwili staje się przejrzysta. Jest to spowodowane obecnością pęcherzyków powietrza i nie świadczy o jej złej jakości. Najlepiej więc nie sprawdzać wody od razu po nalaniu do szklanki, a dopiero po chwili.
Zapach
Najlepiej jeśli woda nie posiada wyraźnego zapachu. Dopuszcza się słabe zapachy naturalne, zwane roślinnymi – ziemi, trawy, siana, mchu, torfu, kwiatów – o ile nie są odrzucające. Woda pitna nie powinna natomiast mieć zapachu pochodzenia nienaturalnego (specyficznego) np. nafty, benzyny, smoły ani żadnej innej woni, określanej często jako zapach chemiczny.
Smak
Woda, którą pijemy, powinna mieć lekko odczuwalny i neutralny smak, to znaczy nie potrafiący się określić jako słony, gorzki, kwaśny ani słodki. W zależności od zawartych w wodzie substancji może ona mieć także delikatny posmak (np. metaliczny, mdły, rybi itp.). W żadnym wypadku natomiast woda pitna nie powinna mieć wyrazistego, łatwego do opisania smaku, szczególnie, podobnie jak w przypadku zapachu, określanego jako chemiczny.
Warto zwracać uwagę na stan naszej wody, ponieważ każda zmiana w jej wyglądzie, zapachu czy smaku może wskazywać na niekorzystne zmiany. Wszelkie problemy z jakością popularnej „kranówki” powinniśmy zgłosić dostawcy, czyli najczęściej przedsiębiorstwu wodociągowemu. Jeżeli dostawca nie stwierdzi nieprawidłowości, możliwe, że problem leży w naszej domowej instalacji.
*Szczegółowy wykaz norm znajduje się w załączniku nr 9 do Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dn. 20 kwietnia 2010 r. Załącznik nr 2 określa natomiast parametry objęte stałym monitoringiem kontrolnym.
Kamil Czepiel